Η αφαίρεση ολόκληρου του μαστού, μαζί με τη θηλή και τη θηλαία άλω, ήταν για δεκαετίες ο μοναδικός τρόπος χειρουργικής αντιμετώπισης του καρκίνου του μαστού. Στη σύγχρονη εποχή, μετά την ανάδειξη των αποτελεσμάτων μελετών όπου φάνηκε πως η ογκεκτομή μαζί με ακτινοθεραπεία ισοδυναμεί ογκολογικά με την μαστεκτομή, γίνεται προσπάθεια διατήρησης του μαστού, και οι επεμβάσεις μαστεκτομής έχουν πλέον συγκεκριμένες ενδείξεις:
- Ο φλεγμονώδης καρκίνος του μαστού, μια ιδιαίτερη κατηγορία εκτεταμένης κακοήθειας του μαστού
- Η ύπαρξη μεγάλου όγκου σε αναλογία με το μέγεθος του μαστού, όπου μια επέμβαση διατήρησης του μαστού θα προκαλέσει σημαντική δυσμορφία και μη αποδεκτό αισθητικό αποτέλεσμα
- Η παρουσία πολυκεντρικού (με εστίες σε διαφορετικά τεταρτημόρια) καρκίνου του μαστού
- Η παρουσία εκτεταμένου σε μέγεθος in situ καρκινώματος του μαστού (DCIS)
- Η αδυναμία χορήγησης Ακτινοθεραπείας μετά από Ογκεκτομή λόγω συνυπάρχουσας πάθησης ή λόγω ιστορικού Ακτινοθεραπείας
- Η επιθυμία της ασθενούς, μετά από πλήρη και ενδελεχή ενημέρωση
.
Η επέμβαση της μαστεκτομής γίνεται με γενική αναισθησία, και ταυτόχρονα εκτελείται και η αντίστοιχα ενδεικνυόμενη επέμβαση στη μασχάλη (βιοψία φρουρού λεμφαδένα – TAD – λεμφαδενιξός καθαρισμός). Κάθε ασθενής που είναι υποψήφια για μαστεκτομή, ενημερώνεται και για τις δυνατότητες αποκατάστασης του μαστού, είτε άμεσα είτε σε δεύτερο χρόνο. Στις περιπτώσεις αυτές, μπορεί να χρησιμοποιηθούν και ειδικές τεχνικές μαστεκτομής, η μαστεκτομή με διατήρηση του δέρματος (skin sparing) και η μαστεκτομή με διατήρηση της θηλής και του δέρματος (nipple and skin sparing).
Μαστεκτομή με διατήρηση του δέρματος
Η μαστεκτομή με διατήρηση του δέρματος (skin sparing mastectomy) είναι μια εξειδικευμένη τεχνική, όπου αφαιρείται ο μαστός όμως ταυτόχρονα διατηρείται το περισσότερο δέρμα ώστε να υπάρχουν οι προϋποθέσεις για διενέργεια αποκατάστασης του μαστού. Συνήθως εκτελείται με τομή γύρω από τη θηλή, μέσω της οποίας γίνεται και η επέμβαση στη μασχάλη. Μετά τη μαστεκτομή, ακολουθεί η αποκατάσταση του μαστού, αναλόγως της μεθόδου που έχει επιλεγεί με βάση τις ανάγκες και τις επιθυμίες της ασθενούς.
Μαστεκτομή με διατήρηση της θηλής και του δέρματος
Η διατήρηση της θηλής σε μια επέμβαση μαστεκτομής έχει σημαντικά πλεονεκτήματα, τόσο στην επίτευξη ενός καλού αισθητικού αποτελέσματος, όσο και στην ψυχολογία της ασθενούς. Η συγκεκριμένη επέμβαση μπορεί να διενεργηθεί με μια μικρή τομή είτε γύρω από τη θηλή είτε στην υπομάστια πτυχή, και από την τομή αυτή παρασκευάζεται και εξαιρείται ολόκληρος ο μαστός, ενώ μπορεί και να συνδυαστεί με επέμβαση στη μασχάλη. Μετά την ολοκλήρωσή της, ακολουθεί άμεση αποκατάσταση που συνήθως περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενθεμάτων σιλικόνης, πίσω ή μπροστά από το μείζονα θωρακικό μυ.
Η μαστεκτομή με διατήρηση της θηλής και του δέρματος χρησιμοποιείται κυρίως σε περιπτώσεις όπου η επέμβαση γίνεται προφυλακτικά, αλλά και σε επεμβάσεις για κακοήθεια, με την προϋπόθεση όμως ότι πληρούνται κάποια απεικονιστικά και κλινικά κριτήρια. Διεγχειρητικά, η δυνατότητα διατήρησης της θηλής εκτιμάται και με ταχεία βιοψία της οπισθοθηλαίας περιοχής, ώστε να τεκμηριωθεί η απουσία καρκινικών κυττάρων στη θηλή και να επιβεβαιωθεί η ογκολογική ασφάλεια της επέμβασης. Το μικρό ποσοστό υπολειπόμενου μαζικού αδένα στην περιοχή πίσω από τη θηλή έχει πλέον αποδειχθεί ότι δεν επηρεάζει το ογκολογικό αποτέλεσμα, και η μαστεκτομή με διατήρηση της θηλής είναι το ίδιο ασφαλής με την απλή μαστεκτομή, ή την μαστεκτομή με διατήρηση του δέρματος, με την προϋπόθεση ότι τηρούνται αυστηρά τα ογκολογικά κριτήρια και εκτελείται από έμπειρη και εξειδικευμένη χειρουργική ομάδα.
