Η χειρουργική θεραπεία αποτελεί αναμφίβολα την «αιχμή του δόρατος» στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, έχοντας όμως εξελιχθεί σημαντικά. Παλαιότερα, στόχος της χειρουργικής επέμβασης ήταν μόνο η επιβίωση της ασθενούς, με αποτέλεσμα την εφαρμογή ριζικών και ακρωτηριαστικών επεμβάσεων. Σήμερα, στόχος του σύγχρονου χειρουργού είναι βεβαίως το βέλτιστο ογκολογικό αποτέλεσμα, το οποίο όμως συνδυάζεται με το ελάχιστο τραύμα στο μαστό, την ταχεία ανάρρωση αλλά και τη μικρότερη δυνατή επίδραση στην ποιότητα ζωής της γυναίκας, τόσο σε λειτουργικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο, ώστε η ασθενής να έχει την ευκαιρία να διατηρήσει τη θηλυκότητα και την αυτοπεποίθησή της. Για να πετύχουμε αυτούς τους στόχους, αναπτύχθηκαν και εφαρμόζονται σύγχρονες τεχνικές διατήρησης του μαστού, ή, στην περίπτωση που ο μαστός δεν μπορεί να διατηρηθεί, αποκατάστασης μετά από μαστεκτομή.
Έτσι, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του όγκου, τις επιθυμίες της ασθενούς αλλά και τη συμβουλή του χειρουργού, υπάρχει η δυνατότητα επιλογών μεταξύ ογκεκτομής (δηλαδή αφαίρεσης του όγκου μόνο, σε υγιή όρια) ή μαστεκτομής (αφαίρεσης ολόκληρου του μαστού), και, κατόπιν, είτε ανασύστασης του μαστού στην πρώτη περίπτωση, δηλαδή αναδιαμόρφωσης του σχήματός του με ειδικές χειρουργικές τεχνικές, είτε, στην περίπτωση αφαίρεσης όλου του στήθους, πλαστικής αποκατάστασης με χρήση ενθεμάτων ή αυτόλογων κρημνών.
Ιδιαίτερα δημοφιλείς τα τελευταία χρόνια, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα, είναι οι επεμβάσεις διατήρησης του μαστού (ογκεκτομές) στις οποίες όμως εφαρμόζονται χειρουργικές τεχνικές αισθητικής χειρουργικής. Η θεραπευτική μαστοπλαστική (Therapeutic Mammaplasty) εξασφαλίζει την αφαίρεση του όγκου σε ασφαλή χειρουργικά όρια, με ταυτόχρονη ανασύσταση του μαστού με τέτοιο τρόπο ώστε να έχουμε και ένα όμορφο αισθητικό αποτέλεσμα, πέρα από την – αδιαπραγμάτευτη – ογκολογική επάρκεια της επέμβασης. Έτσι, χρησιμοποιώντας τομές και χειρουργικές τεχνικές μείωσης και ανόρθωσης του στήθους, το «έλλειμμα» που δημιουργείται από την αφαίρεση του όγκου καλύπτεται με την ανάπλαση του μαστού, ενώ παράλληλα, στον ίδιο ή σε δεύτερο χρόνο, μπορεί να γίνει και επέμβαση συμμετρίας στον υγιή μαστό. Βέβαια, μια τέτοια επέμβαση συνήθως έχει καλύτερα αποτελέσματα σε γυναίκες με μέτριους ή μεγάλους μαστούς, απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και περισσότερο χειρουργικό χρόνο, ενώ ασφαλώς υπάρχουν κριτήρια επιλογής των ασθενών που είναι κατάλληλες για τη μέθοδο.
Σίγουρα όμως οι επεμβάσεις διατήρησης του μαστού δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε όλες τις ασθενείς. Για παράδειγμα, η παρουσία περισσοτέρων από μιας εστιών σε διαφορετικά σημεία (τεταρτημόρια) στο μαστό, η ύπαρξη ενός μεγάλου όγκου σε ένα μικρού σχετικά μεγέθους μαστό, το ιστορικό προηγούμενης ακτινοβολίας στο μαστό, ή η συνύπαρξη νοσημάτων που αποκλείουν τη δυνατότητα ακτινοβολίας (και ως εκ τούτου επίτευξης ισάξιου ογκολογικού αποτελέσματος της ογκεκτομής με τη μαστεκτομή) επιβάλλουν την αποφυγή μιας τέτοιας επέμβασης και την επιλογή της αφαίρεσης όλου του μαστού, δηλαδή της μαστεκτομής. Ακόμα όμως και στις περιπτώσεις αυτές, υπάρχει πλέον η δυνατότητα αποκατάστασης του μαστού, η οποία πλέον θεωρείται μέρος της θεραπευτικής αντιμετώπισης του καρκίνου του μαστού και όχι μια αισθητική επέμβαση.
Σήμερα, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της ασθενούς, η αποκατάσταση του μαστού μετά από μαστεκτομή μπορεί να ξεκινήσει ήδη από το χρόνο της ογκολογικής επέμβασης (άμεση αποκατάσταση), χρησιμοποιώντας είτε απευθείας μόνιμα ενθέματα σιλικόνης (αποκατάσταση σε ένα στάδιο), είτε διατατήρες ιστών που τοποθετούνται αρχικά ώστε να προετοιμάσουν το έδαφος για την τοποθέτηση του μόνιμου ενθέματος σε δεύτερο χρόνο (αποκατάσταση σε δυο στάδια). Πλεονεκτήματα της αποκατάστασης σε ένα στάδιο είναι το άμεσο και εξαιρετικό αισθητικό αποτέλεσμα, που συμβάλλει στη διατήρηση της αυτοεκτίμησης και της ποιότητας ζωής της γυναίκας σε μια τόσο σοβαρή στιγμή, καθώς και η αποφυγή επιπλέον χειρουργικών επεμβάσεων, όμως απαιτείται αφ’ ενός προσεκτική επιλογή των ασθενών και αφ’ ετέρου περισσότερος χειρουργικός χρόνος και μεγαλύτερο διάστημα νοσηλείας.
Στις μέρες μας ο Καρκίνος του Μαστού είναι μια νόσος που μπορεί να ανιχνευθεί έγκαιρα αλλά και να αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Τα νέα δεδομένα μας επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι για άριστα αποτελέσματα, έχοντας όμως κάνει τα σωστά βήματα για τη θεραπεία της νόσου. Η σύγχρονη και ολοκληρωμένη χειρουργική αντιμετώπιση, μπορεί να προσφέρει ένα άρτιο ογκολογικό αποτέλεσμα, αλλά και να συμβάλλει σημαντικά στην αυτοπεποίθηση και τη θηλυκότητα της γυναίκας, που αποτελούν αναφαίρετο δικαίωμά της!
