Πρόκειται για μια ιδαίτερη κατηγορία παθήσεων του μαστού, όπου οι αλλοιώσεις είναι ναι μεν καλοήθεις, χαρακτηρίζονται όμως από σημαντική αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης κακοήθειας στο μέλλον. Οι αλλοιώσεις αυτές διαγιγνώσκονται συνήθως σε προσυμπτωματικό έλεγχο, και αντιμετωπίζονται ανάλογα και με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ασθενούς, το ατομικό και οικογενειακό της ιστορικό και βέβαια τις επιθυμίες της μετά από πλήρη ενημέρωση για τους κινδύνους και τα οφέλη του κάθε θεραπευτικού πλάνου.
Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται:
- Τα θηλώματα του μαστού
- Ο φυλλοειδής όγκος
- Η ακτινωτή ουλή
- Η σκληρυντική αδένωση
- Η επίπεδη επιθηλιακή ατυπία (FEA, Flat Epithelial Atypia)
- Η άτυπη υπερπλασία των πόρων
- Η λοβιακή νεοπλασία και το In Situ Λοβιακό Καρκίνωμα
Ενδοπορικό Θήλωμα Μαστού
Το ενδοπορικό θήλωμα είναι μια καλοήθης αλλοίωση του μαστού, που προέρχεται από τα επιθηλιακά κύτταρα ενός πόρου. Τα θηλώματα μπορεί να είναι κεντρικά (πίσω από τη θηλή) ή περιφερικά, και να είναι μονήρη ή πολλαπλά. Είναι πιο συνήθη σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, ενώ μπορεί να σχετίζονται και με έκκριμα από τη θηλή.
Λόγω της πιθανότητας ύπαρξης ατυπίας – η οποία αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού στο μέλλον – ή ακόμα και συνύπαρξης ενδοπορικού καρκινώματος του μαστού (DCIS), τα θηλώματα πρέπει να αφαιρούνται. Η οριστική διάγνωση τίθεται με ενδελεχή ιστολογική εξέταση, η οποία και θα παρέχει τις απαραίτητες πληροφορίες για τη μελλοντική παρακολούθηση ή αντιμετώπιση της ασθενούς.
Άτυπη Επιθηλιακή Υπερπλασία των Πόρων (ADH)
Η Άτυπη Επιθηλιακή Υπερπλασία είναι μια καλοήθης που συνήθως εντοπίζεται ως μια μη ψηλαφητή μαστογραφική αλλοίωση, με τη μορφή διαταραχής της αρχιτεκτονικής του μαζικού αδένα ή με τη μορφή μικροαποτιτανώσεων. Η παρουσία της σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστούκατά 4-6 φορές, όμως εντάσσεται στις καλοήθεις παθήσεις του μαστού.
Η οριστική διάγνωση τίθεται με ιστολογική εξέταση, και η παρουσία της σε δείγμα βιοψίας δια βελόνης (core biopsy) απαιτεί περαιτέρω χειρουργική εκτομή, ώστε να αποκλεισθεί η πιθανότητα συνύπαρξης ενδοπορικού ή διηθητικού καρκινώματος του μαστού, αλλά και να περιοριστεί ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου στην περιοχή. Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου αντιμετώπισης εξαρτάται από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ασθενούς, και συναποφασίζεται με την ασθενή αφού αναλυθούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των διαφόρων επιλογών.
Λοβιακή Νεοπλασία – In situ Λοβιακό Καρκίνωμα (LCIS)
Η Λοβιακή Νεοπλασία είναι μια ευρεία κατηγορία αλλοιώσεων του μαστού, που περιλαμβάνει τόσο την Άτυπη Λοβιακή Υπερπλασία όσο και το Λοβιακό Καρκίνωμα In Situ (LCIS). Οι δυο αυτές αλλοιώσεις, αν και δεν θεωρούνται μορφές κακοήθειας, είναι σημαντικοί παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης διηθητικού καρκίνου του μαστού στο μέλλον, και αναλόγως και του ιστορικού της γυναίκας, ο κίνδυνος αυτός μπορεί να ξεπερνά και το 30%. Εμφανίζονται κυρίως ως μη ψηλαφητές αλλοιώσεις και σπάνια ως ογκίδια, και η διάγνωσή τους τίθεται με ιστολογική εξέταση (διαδερμική βιοψία υπό υπερηχογραφική ή μαστογραφική καθοδήγηση).
Η αντιμετώπιση της Λοβιακής Νεοπλασίας εξατομικεύεται ανάλογα με το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό της ασθενούς, ενώ χρησιμοποιούνται και εξειδικευμένα προγνωστικά μοντέλα που μπορούν να μας δώσουν μια εικόνα για τον σχετικό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού στο μέλλον. Οι επιλογές εκτείνονται από απλή παρακολούθηση έως και προφυλακτική ορμονοθεραπεία ή μαστεκτομή.
