Η πιθανότητα μια γυναίκα να εμφανίσει καρκίνο μαστού αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας. Έτσι, η μέση ηλικία εμφάνισης της νόσου διαμορφώνεται στις μέρες μας στα 63 έτη, περίπου 1 στις 3 περιπτώσεις εμφανίζεται σε γυναίκες άνω των 70 ετών, ενώ η κορυφή της καμπύλης επίπτωσης βρίσκεται περίπου στα 75 έτη.
Η αντιμετώπιση των μεγαλύτερων σε ηλικία ασθενών με καρκίνο του μαστού αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση, καθώς η επίδραση της θεραπείας που θα εφαρμόσουμε στην ποιότητα ζωής και τη γενική υγεία μιας γυναίκας που βρίσκεται σε μεγάλη ηλικία είναι ο σημαντικότερος ίσως παράγοντας που συνυπολογίζεται όταν σταθμίζονται τα οφέλη αλλά και οι κίνδυνοι του πλάνου θεραπείας.
Τι ιδιαιτερότητες μπορεί να έχει ο καρκίνος του μαστού στην τρίτη ηλικία;
Οι ιδιαιτερότητες της εμφάνισης του καρκίνου του μαστού στην τρίτη ηλικία έχουν να κάνουν αφ’ ενός με τη βιολογία της νόσου, αφ’ ετέρου με τα χαρακτηριστικά της πληθυσμιακής αυτής ομάδας.
Όσον αφορά τη βιολογία της νόσου στις μεγαλύτερες ηλικίες ο καρκίνος του μαστού συχνότερα είναι ένα πορογενές διηθητικό καρκίνωμα, με έντονα θετικούς ορμονικούς υποδοχείς, απουσία έκφρασης του ογκογονιδίου Her2 και χαμηλό δείκτη πολλαπλασιασμού. αυτό στην πράξη σημαίνει ότι στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων έχουμε μια νόσο με καλή πρόγνωση και υψηλά ποσοστά ίασης.
Από την άλλη, γυναίκες της τρίτης ηλικίας μπορεί να πάσχουν ήδη από πληθώρα καρδιαγγειακών, αναπνευστικών, μυοσκελετικών ή άλλων προβλημάτων, που πιθανώς να καθιστούν τη γενική τους υγεία εύθραυστη, αλλά και να αυξάνουν τη νοσηρότητα και τις επιπλοκές των παρεμβάσεων που απαιτούνται για την επιτυχή αντιμετώπιση της νόσου
Πως αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του μαστού στην τρίτη ηλικία;
Στη σημερινή εποχή, η προσέγγιση της θεραπείας του καρκίνου του μαστού είναι πολυπαραγοντική. Οι επιστημονικές μελέτες των τελευταίων ετών προτάσσουν συνδυασμό θεραπειών όπως χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου, χημειοθεραπεία και ακτινοβολία για τον έλεγχο της τοπικής νόσου και την αποφυγή υποτροπής.
Στην τρίτη ηλικία όμως, στον καθορισμό του θεραπευτικού πλάνου συνυπολογίζονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ασθενούς και όσον αφορά τις συνοδές παθήσεις της αλλά και την μέχρι τώρα ποιότητα ζωής της. Έτσι, για παράδειγμα, παρά το γεγονός ότι η προσθήκη ακτινοβολίας στην θεραπευτική αντιμετώπιση γυναικών με καρκίνο του μαστού που υποβάλλονται σε χειρουργικές επεμβάσεις διατήρησης του μαστού αποδεδειγμένα ωφελεί μειώνοντας τα ποσοστά τοπικής υποτροπής, σε μια γυναίκα προχωρημένης ηλικίας αυτό μπορεί να μην έχει κλινική σημασία και να μπορέσουμε να την αποφύγουμε.
Αντίστοιχα, η σύσταση για διενέργεια χημειοθεραπείας θα βασιστεί εκτός από τις ενδείξεις βάσει των χαρακτηριστικών της νόσου και πιθανώς μιας γονιδιακής υπογραφής, και στη γενική υγεία της γυναίκας ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί σε πιθανές επιπλοκές από τη χορήγηση χημειοθεραπευτικών.
Τι θέση έχει η χειρουργική επέμβαση στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού στην τρίτη ηλικία;
Όπως και στις νεότερες ηλικίες, η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί την πρώτη επιλογή και αυτοσκοπό στη θεραπευτική προσέγγιση του καρκίνου του μαστού, καθώς πιθανότητα ίασης χωρίς την αφαίρεση του όγκου δεν υπάρχει.
Από την άλλη, ο χειρουργικός σχεδιασμός τροποποιείται αναλόγως των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ασθενούς, και όπου είναι εφικτό η έκταση της χειρουργικής επέμβασης είναι η ελάχιστη δυνατή που θα μας δώσει το μεγαλύτερο όφελος. Για παράδειγμα, στις περισσότερες περιπτώσεις επιλέγεται η επέμβαση αφαίρεσης μόνο του όγκου, ενώ για τη σταδιοποίηση της μασχάλης διενεργείται βιοψία φρουρού λεμφαδένα ο λεμφαδενικός καθαρισμός επιφυλάσσεται για εξαιρετικές μόνο περιπτώσεις. Αντίστοιχα, βαρύτητα έχει και η εμπειρία τόσο της χειρουργικής όσο και της αναισθησιολογικής ομάδας, ώστε ο χρόνος υπό αναισθησία να είναι ο ελάχιστος δυνατός, και η διαχείριση της ασθενούς περιεγχειρητικά να είναι η βέλτιστη.
Σε περίπτωση που μια ασθενής έχει βεβαρημένη γενική υγεία, υπάρχει η δυνατότητα στις περιπτώσεις ορμονοεξαρτώμενης νόσου να χορηγήσουμε ορμονοθεραπεία για ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα προσδοκώντας σε βελτίωση της γενικής κατάστασης που θα μας επιτρέψει να παρέμβουμε με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους.
Έτσι, σε εφαρμογή των δεδομένων από μελέτες των τελευταίων ετών, η αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού στην τρίτη ηλικία είναι πλήρως εξατομικευμένη κατά περίπτωση ο σχεδιασμός του θεραπευτικού πλάνου γίνεται σε συνεννόηση με τον ογκολόγο και τον ακτινοθεραπευτή και με γνώμονα τις προσωπικές ανάγκες και τους στόχους που θέτουμε για κάθε ασθενή ξεχωριστά.
